دیالیز معمولاً یک الزامی است که حداقل سه روز در هفته انجام می‌شود. هنگامی‌که سالمندان دیالیز را شروع می‌کنند به بخش بزرگی از زندگی آنها تبدیل می‌شود. سالمندان برای فرآیند دیالیز به کمک نیاز دارند و همچنین ممکن است برای ماندن در برنامه و پیگیری داروها به کمک نیاز داشته باشند. کنترل بیماری مزمن کلیه (CKD) به معنای تنظیم دقیق شیمی بدن است. سالمندان باید مراقب باشند که موادی مانند کلسیم، فسفر و پتاسیم را در محدوده درست خود در بدن نگه دارند. این یعنی داروهای زیادی همراه داشته باشند که ممکن است با برنامه های خاصی همراه باشد.
سالمند دیالیزی به یک پرستار نیاز دارد تا طبق دستورات پزشک بیمار را تحت نظر داشته باشد و مراقبت‌های لازم را انجام دهد. در خانه سالمندان نگار برای بیماران دیالیزی مراقبت‌های ویژه‌ای در نظر گرفته شده است. پرستار سالمند به صورت 24 ساعته ایشان را تحت نظر دارد، علائم حیاتی بیمار را طبق دستور پزشک ثبت می‌کند و در مورد رژیم غذایی مخصوص بیماران دیالیزی پرهیزهای لازم را در برنامه غذایی روزانه بیمار در نظر میگیرد.
در صورت عدم مراقبت صحیح از سالمندان دیالیزی، چه خطراتی ایشان را تهدید خواهد کرد؟
درصورتیکه فرآیند نگهداری و مراقبت از سالمندان دیالیزی به درستی انجام نشود، مشکلات بسیاری ایشان را تهدید خواهد کرد:
- فشار خون پایین: افت فشار خون یکی از عوارض جانبی رایج همودیالیز است. فشار خون پایین ممکن است با تنگی نفس، گرفتگی شکم و عضلات، حالت تهوع یا استفراغ همراه باشد. مراقبت صحیح و به موقع از بروز عوارض این چنینی در شخص سالمند جلوگیری خواهد کرد.
- گرفتگی عضلات: گرفتگی عضلات در طول همودیالیز شایع می‌باشد. گاهی اوقات می‌توان با تنظیم نسخه همودیالیز، گرفتگی عضلات را کاهش داد. مراقبت از سالمندان با تنظیم مصرف مایعات و سدیم در بین درمان های همودیالیز نیز ممکن است به پیشگیری از بروز این علائم کمک کند.
- مشکلات خواب: افرادی که تحت همودیالیز قرار می‌گیرند، اغلب به دلیل وقفه در تنفس در طول خواب یا به دلیل درد، آزردگی یا بی قراری پاها، در خواب مشکل دارند. پرستار سالمند موظف است مشکلات بیمار را به پزشک اطلاع دهد و طبق دستور ایشان اقدامات لازم را انجام دهد.
- فشار خون بالا: اگر سالمندان بیش از حد نمک مصرف کنند یا مایعات بیش از حد بنوشند، فشار خون بالای آنها احتمالا بدتر شده و منجر به مشکلات قلبی یا سکته می‌شود. پرستار سالمند در خانه سالمندان، بر رژیم غذایی ایشان نظارت دارد و طبق برنامه غذا و میان وعده‌های مناسب را در اختیار ایشان قرار می‌دهد.
- سایت دسترسی به عوارض: عوارض احتمالی خطرناک – مانند عفونت، باریک شدن یا ورم کردن دیواره عروق خونی یا انسداد آنها، می‌تواند بر کیفیت همودیالیز بیمار تأثیر بگذارد. پرستار سالمند دستورالعمل هایی را در مورد چگونگی بررسی تغییرات در سایت دسترسی بیمار که ممکن است نشان دهنده مشکلی باشد را دنبال می‌کند.
اهمیت نگهداری و مراقبت از سالمندان دیالیزی در خانه سالمندان
همودیالیز یکی از راه های درمان نارسایی پیشرفته کلیه است و می‌تواند به بیمار کمک کند علیرغم نارسایی کلیه، زندگی پویای داشته باشد. با همودیالیز، بیمار باید یک برنامه درمانی دقیق را دنبال کند، داروها به طور منظم مصرف شوند و تغییراتی در رژیم غذایی ایجاد کند.
و البته، بسیاری از سالمندان مبتلا به بیماری های مزمن کلیوی (CKD)، بیماری‌های مزمن دیگری نیز دارند. شایع ترین علل CKD فشار خون بالا یا دیابت است. این بیماری ها ممکن است نیاز به توجه بیشتری داشته باشد یا توانایی شخصی برای مراقبت از خود را مختل کند و بسیاری از عوارض جانبی دیالیز برای سالمندان بیشتر از افراد جوان مبتلا به CKD می‌باشد که شامل از خستگی تا عوارض قلبی است.
داروهای زیادی برای استفاده وجود دارد که بسیاری از آنها به زمان بندی حساسی داشته و نیاز به یک برنامه دقیق دارند. نظارت بر علائم حیاتی و اطلاع رسانی نتایج دیالیز به پزشک نیز مهم می‌باشد.
خانه سالمندان چه مراقبت‌های ویژه‌ای برای سالمندان دیالیزی در نظر میگیرد؟
خانه سالمندان تمام مراقبت های مورد نیاز سالمندان را فراهم می‌کند. متخصصان در خانه سالمندان در صورت نیاز بیماران را ویزیت کرده و داروهای لازم را تجویز می‌کنند. پرستاران آموزش دیده نیز مراقبت های شبانه روزی از سالمندان، نظارت بر بیماران و مراقبت های لازم را طبق برنامه روزانه انجام می‌دهند.
کارکنان 24 ساعت و در تمام ایام هفته در دسترس سالمندان دیالیز هستند
سالمندان دیالیز به مراقبت 24 ساعته در تمام ساعات روز، عصر و شب نیاز دارند. تیمی از مراقبین در خانه سالمندان برای کمک به سالمندان، هر زمان که به آنها نیاز باشد، مثلا زمانی که برای رفتن به دستشویی نیاز یا برای مراقبت های شخصی روزمره مانند حمام کردن و لباس پوشیدن به کمک نیاز دارند، حضور خواهند داشت.
همراهی سالمند در رفت و آمد به بیمارستان
دیالیز درمانی می‌باشد که نیاز دارد سالمند چندین بار در هفته به یک مرکز درمانی یا کلینیک مراجعه کند. هر بازدید حدود 3 یا 4 ساعت طول می‌کشد.
خانه سالمندان برای سالمندان دیالیزی ترتیبی اتخاذ می‌کند تا ایشان برای رفت و آمد به بیمارستان مشکلی نداشته باشند. کارکنان مرکز موظف هستند ایشان را در نوبت دیالیزشان به بیمارستان ببرند. همچنین بهیار سالمند ایشان را در نوبتهای دیالیز همراهی می‌کند، موارد لازم را به پزشک ایشان منتقل می‌کند و توصیه‌های پزشک را در مراقبت از بیمار به کار میگیرد.
مراقبت از سالمند در دوران ریکاوری
یک سالمند دیالیزی به زمان بهبودی شش تا هشت ساعته نیاز دارد. ریکاوری را می‌توان در اتاق آنها انجام داد. سالمندان به دلیل ضعف عمومی، خستگی و تاری دید، معمولاً به کمک بیشتر از حد معمول، پس از درمان دیالیز نیاز دارند. مراقبان ماهر در خانه های سالمندان، حمایت بیشتری از بیماران ارائه می‌دهند.
حمایت عاطفی از سالمندان دیالیز
خانه های سالمندان ماهر نیز در مواقع ضعف، حمایت عاطفی مورد نیاز سالمندان را فراهم می‌کنند. بسیاری از سالمندان می‌گویند که وقتی تحت درمان دیالیز قرار می‌گیرند، احساس انزوا یا افسردگی می‌کنند. این امر تا حدی به دلیل نداشتن فردی در اطراف آنها است که استرس و درد ناشی از بیماری مزمن را درک کنند. در خانه سالمندان، سالمندان دوستانی خواهند داشت که برای برقراری ارتباط با آنها در تلاش خواهند بود.
نقش پرستار سالمند در درمان سالمند دیالیزی
مراقبان نقش مهمی‌در پشتیبانی از بیماران تحت همودیالیز دارند، زیرا تعداد زیادی از آنها عملکرد فیزیکی ضعیف و اختلال شناختی دارند و قادر به مراقبت از خود نیستند. این افراد، هرچند مسئولیت اقدامات بهداشتی فنی در دیالیز را بر عهده دارند، اما در انجام فعالیت های روزانه، کنترل رژیم غذایی و مراقبت های شخصی، مانند حمام کردن و لباس پوشیدن، به بیماران کمک می‌کنند.
وظایف پرستار سالمند دیالیزی کدامند؟
بررسی علائم حیاتی بیماران و صحبت با آنها برای ارزیابی وضعیت آنها- بهداشت بیمار، (محل ورود کاتتر باید تمیز باشد. پرستار بیمار دیالیزی باید خیلی مراقب باشد که عفونت وارد بدن بیمار نشود، چرا که مصرف آنتی بیوتیک برای بیماران دیالیزی مضر است.)
- داروهای تجویز شده توسط پزشک را به بیماران می‌دهد.
- بررسی داروهای بیماران و اطلاع دادن به پزشکان در مورد تغییرات در وضعیت بیمارانشان
بررسی علائم حیاتی بیماران و صحبت با آنها برای ارزیابی وضعیت آنها- پرستار سالمند این علم را دارد که بداند در صورت بروز هر گونه عارضه در طول درمان سالمندان چه باید بکند.
· بسیاری از بیماران مبتلا به بیماری کلیوی نیز دیابت داشته و نیاز به کنترل مناسب قند خون دارند. پرستار سالمند باید قند خون بیماران را به طور مرتب چک کند و مشکلات احتمالی را با پزشک در میان بگذارد.
پرستار سالمند دیالیزی چه مراقبت‌هایی را در مورد رژیم غذایی بیمار باید در نظر داشته باشد؟
بیمار باید نمک یا غذاهای شور کمتر مصرف کند. سدیم تمایل به افزایش تشنگی و نوشیدن مایعات بیشتر می‌کند.- پتاسیم باید در مقادیر بی خطری در خون تنظیم شود. هنگامی‌که مقادیر آن خیلی بالا یا پایین باشد، می‌تواند منجر به ایست قلبی شود.
- پرستار سالمند باید از غذاهای دارای فسفات بالا مانند لبنیات، غذاهای فرآوری شده، حبوبات و محصولات مبتنی بر کاکائو در رژیم غذایی بیمار پرهیز کند.
- پرستار سالمند باید یک وعده غذایی با پروتئین بالا را در رژیم غذایی بیمار در نظر بگیرد که شامل غذاهایی مانند تخم مرغ، سویا، مرغ یا گوشت، عدس و ماهی باشد.
- بیماران دیالیزی برون ده ادرار را کاهش می‌دهد و بنابراین، مایع اضافی در بدن می‌تواند باعث تنگی نفس، التهاب در پاها و فشار خون بالا شود. پرستار سالمند باید از مصرف زیاد مایعات در رژیم غذایی بیمار خودداری کند.
بیمار باید نمک یا غذاهای شور کمتر مصرف کند. سدیم تمایل به افزایش تشنگی و نوشیدن مایعات بیشتر می‌کند.· پرستار سالمند باید از غذاهایی با محتوای قند بالا نیز در رژیم غذایی بیمار پرهیز کند.· از آنجایی که بیمار ممکن است به دلیل پرهیز از غذاهای زیاد، ویتامین کافی را از رژیم غذایی خود دریافت نکند، پرستار سالمند باید پس از مشورت با پزشک مکمل ویتامین و مواد معدنی را در رژیم غذایی بیمار لحاظ کند.
پرسش و پاسخ
پرستار سالمند در هنگام دیالیز چه مواردی را باید تحت نظر داشته باشد؟
در حالی که بیمار تحت همودیالیز قرار میگیرد، پرستار باید مصرف مایعات، پروتئین، سدیم، پتاسیم و فسفر را به دقت کنترل کند.
خطرات دیالیز برای سالمندان چیست؟
شایع ترین عوارض همودیالیز شامل فشار خون پایین، عفونت، گرفتگی عضلات، خارش پوست و لخته شدن خون می‌باشد.
داروهای معمولی که برای بیماران دیالیزی تجویز می‌شوند چه هستند؟
- آهن
- ویتامین D
- فسفات بایندرها
- ویتامین B کمپلکس و فولیک اسید
- کرم و آنتی هیستامین های موضعی
- ویتامین E
نارسایی کلیه در سالمندان چگونه درمان می‌شود؟
در مرحله پایانی بیماری کلیوی، سالمندان برای زنده ماندن نیاز به دیالیز دارند. اما می‌توانید برای کنترل علائم، مراقبت های مرسوم را با هدف بهتر کردن کیفیت زندگی، انجام دهید.
