اغلب افراد در دوران پیری نسبت به سرما حساس می‌شوند و در دست‌ها و پاهایشان احساس سرما می‌کنند. این امر می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد، از پوست حساس گرفته تا مشکلات قلبی. در بیشتر موارد، این اتفاق طبیعی است. هرچند که بعضی از مشکلات سلامتی در سالمندان ممکن است باعث شود آنها احساس سرما داشته باشند، ولی باید قیل از جدی شدن این احساسات و مشکلات در آنها، درمان مناسب را برای آنها پیدا کرد.
چرا سالمندان در دست‌ها و پاهایشان احساس سرما می‌کنند؟
هرچه سن افراد بالاتر می‌رود، تغییراتی در بدن رخ می‌دهد که ممکن است آستانه تحمل سرما را دستخوش تغییر کند، که شامل موارد زیر می‌باشد:
- متابولسیم بدن شما پایین است. این یک امر طبیعی است که سرعت متابولیسم بدن و نتیجتا پاسخ بدن شما به سرما، کاهش یابد. به عنوان مثال، گیرنده های معینی در بدن ممکن است به سرعت نتوانند این پیام را به عروق خونی برسانند که دمای بدن را متعادل نگه دارد.
- لایه های چربی زیر پوست شروع به کم و نازک شدن می‌کنند. این لایه های چربی، نگه دارنده گرمای طبیعی بدن می‌باشند. بنابراین، این بسیار طبیعی است که همزمان با کاهش این لایه ها در بدن احساس سرمای بیشتری کنید.
- عروق خونی شما، حالت ارتجاعی خود را از دست بدهند. وقتی عروق خونی در بدن شما زیاد ارتجاعی نباشند، چرخش خون در بدن کاهش می‌یابد. نتیجتا، این امر بدن را برای حفظ و متعادل نگه داشتن دما، به سختی می‌اندازد و نهایتا در دستان خود احساس سرما خواهید داشت.
علائم احساس سرما و یخ کردن در سالمندان کدامند؟
در موارد خفیف، شخص کمی احساس سرما می‌کند و دست و پایش یخ می‌کند. اما در موارد شدیدتر، این احساس سرما منجر به لرزش دست و حتی رنگ‌پریدگی خواهد شد.
- لرزیدن، حتی زمانی که دمای اتاق خیلی پایین نباشد.
- رنگ پوست، تغییر کند.
- تعداد نفس ها کاهش یابد.
- دست ها شروع به تکان خوردن کنند.
- کلام، نامفهوم میشود.
- خستگی بی مورد در شخص پدیدار میشود.
شرایطی که حساسیت به سرما را افزایش می‌دهد.
افزابش حساسیت به سرما در سالمندان، ممکن است یک فرآیند طبیعی باشد ولی درعین حال، شاید دلیل آن، یک مشکل پزشکی در آنها باشد.
بیماری سیستم قلبی عروقی
چرخه خون، نقش مهمی را در بدن برای حفظ دما، ایفا می‌کند. اگر در بدن سالمندان، خون نتواند به درستی به چرخش دربیاید، بازوان، دست ها و پاهایشان، شروع به سرد شدن می‌کنند. این مشکل به این علت است که، بدن آنها، اولویت دریافت جریان خون را به مغز و قلب آنها می‌دهد.
مشکلات قلبی عروقی – از جمله نارسایی قلبی، بیماری عروق کرونر و بیماری شریان محیطی (PAD) – می توانند بر نحوه جریان خون در شریان ها و رگ های خونی افراد مسن تأثیر بگذارند. به عنوان مثال، تجمع پلاک خونی در رگ ها می توانند مسیر عبور جریان خون را محدود و حتی مسدود کند.
کم خونی
کم خونی حالتی است که بدن سالمندان، گلبول های قرمز خونی به اندازه کافی ندارد تا بتواند اکسیژن را به سرتاسر بافت‌ها و اندام‌های بدن منتقل کند. سالمندانی که از کم خونی رنج می‌برند، بدن آنها گلبول‌های قرمز پر از اکسیژن را به اندام‌های مهمی چون، مغز، کلیه و یا قلب، منتقل می‌کنند. همین امر باعث میشود تا پوست، دست ها و پاهایشان احساس سرما کنند، چرا که جریان خون و نتیجتا اکسیژن کمتری به این اندام ها می‌رسد.
بیماری کلیوی
کلیه‌ها، ارگان های تصفیه کننده زوائد از خون و بدن سالمندان و همه انسان ها می‌باشند و بیماری کلیوی ، این فرآیند را با مشکل مواجه خواهد کرد. وقتی این ضایعات خونی در بدن جمع شوند، دمای بدن می‌تواند افزایش یابد. مشکل کلیوی، همچنین می‌تواند منجر به کم خونی و نتیجتا احساس سرما در سالمندان شود.
دیابت
دیبات می‌تواند منجر به مشکلات متعددی برای بدن از جمله حساسیت به سرما شود که منجر به کم خونی و بیماری کلیوی نیز میشود. هرچند، بالا بودن قند خون، می‌تواند به اعصاب بدن، به ویژه دست ها و پاها، نیز آسیب وارد کند که به آن “نوروپاتی دیابتی” هم می‌گویند. زمانی که اعصاب بدن با اختلال رو به رو می‌شوند، دست ها و پاهای سالمندان، احساس سرما، بی حسی و مور مور شدگی می‌کنند.
مشکلات تیروئید
بیماری های تیروئیدی همچون کم کاری تیروئید، تاثیر مستقیمی بر بالا و پایین شدن هورمون ها در بدن دارند. بعضی از این هورمون ها، وظیفه کنترل دمای بدن را به عهده دارند. وقتی سالمندان از مشکل تیروئیدی رنج می‌برند، این هورمون های کنترل گر، دمای بدن را به اندازه کافی در بدن خود ندارند و همین امر باعث احساس سرمای بیشتری در آنها میگردد.
دارودرمانی می‌تواند منجر به حساسیت به سرما شود.
سالمندان ممکن است به خاطر عوارض جانبی داروهایی که مصرف می‌کنند، احساس سرما داشته باشند. داروهای مسدود کننده بتا و مسدود کننده کانال کلسیمی، که سالمندان ممکن است از آنها برای کاهش فشار خون استفاده کنند، اغلب باعث سردی دست ها و پاها در آنها میگردد. این هم به این علت است که این دارو ها می‌تواند گردش خون را به اندام ها، کاهش دهد.
نکاتی برای گرم نگه داشتن سالمندان (بالا نگه داشتن دمای بدن سالمندان)
- افزایش دمای اتاق
- به سالمندان، نوشیدنی های گرم بدهید ولی از دادن هرگونه نوشیدنی الکل دار جدا خودداری کنید. البته اگر آنها قادر به قورت دادن نوشیدنی نیستند، آنها را به این کار مجبور ننمایید.
- از اعمال هر چیز داغی بر روی پوست آنها به شدت خودداری کنید.
- همچنین از هرگونه ماساژ برای آنها خودداری کنید.
- اگر سالمند شما، لباس های خیس یه تن دارد، توصیه میشود به سرعت لباس های خیس را با لباس هایی خشک عوض کنید.
- از پتو های برقی (که گرم کننده هستند)، برای سالمند خود استفاده کنید و اگر از این نوع پتوها در منزل ندارید، می‌توانید چند لایه پتو را روی هم انداخته و فرد مسن را با آنها گرم نگه دارید.
توجه داشته باشید که احساس سرما حتی در آب و هوایی معتدل و گرم، می‌تواند نشانه ای باشد که باید فرد به پزشک مراجعه کند. تمامی نکات بالا، به پرستاران سالمندان کمک می‌کند تا مراقب خوبی از آنها به عمل آورند.
خطر افت دمای مرکزی بدن در سالمندان – هیپوترمی
احساس سرما در بدن سالمندان هر علتی هم که داشته باشد، هیپوترمی یا افت دمای مرکزی بدن در این افراد، بسیار خطرناک است. برای بدن یک فرد سالمند، دمای 35 درجه سانتی گراد و یا کمتر، می‌تواند بسیاری از مشکلات فیزیکی را برای فرد ایجاد کند. مشکلاتی مانند: حمله قلبی، بیماری کبدی و یا بدتر از اینها.
هرچند مردم فکر می‌کنند، هیپوترمی تنها در دماهای پایین رخ می‌دهد ولی این امر در بدن میانسالان، به علت پایین بودن متابولیسم در آنها، می‌تواند بر حسب در دماهای زیر 70 درجه نیز رخ بدهد! این خود گویای این است که، هیپوترمی می‌تواند حتی منجر به مرگ نیز شود.
سوالات متداول
به چه علت، سالمندان همیشه احساس سرما می‌کنند؟
افزایش سن، به طور طبیعی، کاهش متابولیسم را در پی دارد که این بدان معناست که بدن سالمند قادر نیست تا دمای طبیعی خود را که 37 درجه می‌باشد، حفظ کند. پایین بودن میزان گردش خون نیز این امر را برای بدن دشوار می‌کند تا بتواند دمای متعادل بدن را حفظ کند. همه اینها می‌توانند به علت دارودرمانی و افزایش سن نیز باشند.
کمبود چه ویتامین هایی در بدن سالمندان، باعث احساس سرما در آنها میشود؟
کمبود ویتامین ب12. کمبود این ویتامین، اغلب اوقات باعث احساس سرما میگردد.
مصرف چه مواد مغذی، باعث گرم نگه داشته شدن بدن سالمندان میشود؟
زنجبیل، به عنوان یک هضم کننده موثر برای سیستم گوارش شناخته شده است؛ حال آنکه این ماده غذایی می‌تواند کمک شایانی به تحریک سیستم گرمایی بدن نیز کند و نتیجتا باعث گرم نگه داشته شدن بدن میشود.
دمای اتاق مطلوب برای سالمندان چند درجه است؟
25.5 درجه سانتی گراد. هرچند که این عدد می‌تواند متناسب با بدن و سلامت سالمند، تغییر کند. دماهای بالاتر از این عدد نیز، کمک کننده به جلوگیری از افزایش بیماری در سالمندان می‌باشد.
چه عواملی باعث سرد شدن دستان در سالمندان میگردد؟
وقتی گردش خون در بدن سالمند، به خوبی اتفاق نمی‌افتد، دمای اندام های آنها کاهش می‌یابد. عروق خونی در آن نواحی، تلاش مضاعفی برای بازگردانی دمای طبیعی بدن می‌کنند و نهایتا باعث احساس سردی در دستان و پاها میشود.
خانه یک فرد 70 ساله، از چه دمایی باید برخوردار باشد؟
سالن نشیمن باید دمای 21 درجه سانتی گراد داشته باشد و دمای اتاق ها نیز باید حداقل 18 درجه سانتی گراد باشند.
دمای مطلوب اتاق برای یک فرد 80 ساله چند درجه است؟
دمای متوسط و ایمن برای یک سالمند ، حد.ود 25.5 درجه سانتی گراد می‌باشد. حال برای آنکه این فرد سالمند بیش از حد احساس سرما نکند، توصیه میشود دمای اتاق هرگز زیر 18 درجه سانتی گراد نیاید.
دست ها و پاهای سرد در سالمندان، چه مشکلاتی را برایشان رقم می‌زند؟
همانطور که گفته شد، سردی دست ها و پاها می‌تواند به دلیل کمبود خون و کم خونی در فرد باشد. سالمندانی که کم خونی دارند، فشار خون پایین تری به دلیل کمبود گلبول های قرمز، نیز دارند و این امر باعث عدم اکسیژن رسانی مطلوب به اندام ها و نتیجتا سردی در آنها میشود.
