پروستات در سالمندان: کنترل و پیشگیری از سرطان پروستات در افراد پیر

پروستات در سالمندان

هرچه مردان پیرتر می‌ شوند، پروستات هم به آرامی بزرگ خواهد شد. اگر پروستات خیلی بزرگ شود، می‌ تواند باعث بروز مشکلات ادراری شود. عفونت یا سرطان پروستات هم می‌ توانند باعث مشکلات ادراری و مشکلات دیگر شوند. اغلب مردان سالمند خودشان متوجه علائمشان می‌ شوند و گاهی نیز پزشکشان حین معاینه‌ عادی متوجه خواهد شد که مشکلی وجود دارد. گزینه‌ های درمانی برای بزرگ شدن پروستات عبارتند از: تحت مراقبت بودن، دارو، عمل‌ های کم تهاجمی و جراحی. برخی تغییرات سبک زندگی هم می‌ توانند از تشدید علائم جلوگیری کنند. درصورتی که پرستار سالمند متوجه شود که شخص سالمند به هنگام دستشویی کردن مشکلی دارد، باید بلافاصله موارد لازم را به اطلاع پزشک سالمند برساند و از ایشان بخواهد سالمند را معاینه کند.

بزرگی پروستات چیست؟


بزرگی پروستات چیست؟

اصطلاح پزشکی مربوط به بزرگی پروستات، هایپرپلازی خوش‌خیم پروستات یا BPH است. هایپرپلازی خوش‌خیم پروستات (BPH) در افراد میانسال بسیار شایع است. طبق تحقیقات بیش از 90% مردان بالای 80 سال این مشکل را دارند. پروستات بزرگ شده است اما سرطانی نیست. پروستات بزرگ شده به مرور زمان به مجرای ادرار فشار وارد کرده و ادرار کردن را سخت خواهد کرد. این امر می‌ تواند باعث ترشح ادرار بعد از اینکه فرد سالمند ادرار می‌ کند شود و یا اینکه باعث نیاز به دفع مکرر ادرار، مخصوصاً در شب شود.  پزشک با کمک آزمایشات و معاینات مقعدی BPH را بررسی خواهد کرد. افراد سالمند ممکن است به تصویربرداری اشعه‌ی ایکس یا اسکن برای بررسی مجرای ادرار، پروستات و مثانه نیاز داشته باشند.

علائم رایج BPH در سالمندان


علائم رایج BPH در سالمندان

برخی از علائم رایج بزرگی پروستات (BPH) در سالمندان عبارتند از:

  • بیش از 8 بار در روز نیاز به ادرار کردن
  • عدم توانایی نگه‌داشتن ادرار
  • شب‌ها چندین بار برای ادرار کردن از خواب برخاستن
  • سختی در ادرار کردن یا مشکل بودن شروع ادرار کردن
  • جریان ادرار کم یا متناوب
  • عدم توانایی تخلیه‌ کامل مثانه، که احتباس ادرار نامیده می‌شود.
  • ادرار کردن ناگهانی یا بی‌ اختیاری ادرار
  • ترشح ادرار بعد از ادرار کردن

دلایل ابتلا به بزرگی پروستات (BPH) در سالمندان


دلیل اصلی بزرگ شدن پروستات ناشناخته است. عوامل مربوط به افزایش سن و تغییرات سلول‌ های بیضه‌ ها ممکن است در بزرگ شدن این غده‌ ها و سطح تستوسترون نقش داشته باشند. مردانی که در سنین پایین(مثلاً به دلیل سرطان بیضه) بیضه‌ هایشان برداشته شده است، به بزرگی پروستات (BPH) مبتلا نمی‌ شوند. همچنین اگر بیضه‌ ها بعد از اینکه فرد به بزرگی پروستات مبتلا شود برداشته شوند، پروستات کوچک خواهد شد؛ اما این روش درمان استانداردی برای بزرگی پروستات نیست.

تشخیص بزرگی پروستات


پزشک از شما سؤالاتی درباره‌ علائم ادراری خواهد پرسید و احتمالاً ادرارتان را معاینه خواهد کرد. ممکن است برای شما آزمایش خون یا سونوگرافی تجویز شود.

درمان بزرگی پروستات (BPH) در سالمندان


درمان بزرگی پروستات (BPH) در سالمندان

بزرگی پروستات یک مشکل پیشرونده است و به این معناست که اگر فرد درمان نشود، علائمش به مرور زمان بدتر خواهند شد. درمان‌ های موجود برای بزرگ شدن پروستات (BPH) عبارتند از:

مراقبت

درمان مقدماتی بزرگی پروستات، معمولاً مراقبت نامیده می‌ شود. در طول دوران مراقبت فرد بیمار:

  • با BPH یا بزرگی پروستات آشنا خواهد شد.
  • تغییرات مثبتی در سبک زندگی ایجاد خواهد کرد؛ مثلاً فعالیت فیزیکی‌اش را بیشتر خواهد کرد.
  • تا زمانی که علائمش تغییر نکرده هیچ کاری نخواهد کرد.

پزشک هم با فرد بیمار همراه خواهد بود و از او مراقبت خواهد کرد. بسیاری از افرادی که مبتلا به بزرگی پروستات هستند مدتی در این مرحله خواهند ماند.

دارو

با پیشرفت BPH، پزشک دارو تجویز خواهد کرد. دارو به کنترل رشد پروستات کمک خواهد کرد و باعث بهبود علائم بزرگی پروستات (BPH) خواهد شد. داروهای رایج برای درمان بزرگی پروستات عبارتند از:

  • آلفابلاکرها: این داروها عضلات پروستات را شل می‌ کنند و باعث بهبود عملکرد سیستم ادرار می‌ شوند.
  • داروهای مهار کننده‌ی فسفودی‌استراز-5 (PDE5): پزشکان عمدتاً این دارو را برای درمان اختلال نعوظ تجویز می‌ کنند. به هر حال، داروهای مهار کننده‌ فسفودی‌استراز(PDE5)، هم می‌ توانند عضلات مجاری ادرار را شل کنند و باعث بهبود علائم بزرگی پروستات (BPH) شوند.
  • داروهای مهار کننده‌ی 5-آلفا-ردوکتاز: این داروها می‌ توانند جلوی رشد غده‌ پروستات در سالمندان مبتلا به بزرگی پروستات را بگیرند.
  • داروهای ترکیبی: ممکن است پزشک توصیه کند که همزمان از دو یا چند نوع داروی مختلف برای بهبود علائم بزرگی پروستات استفاده شود.

عمل‌های کم تهاجمی

وقتی که دارو به تنهایی نتواند باعث بهبود علائم بزرگی پروستات شود، مرحله‌ بعدی برای درمان، معمولاً شامل استفاده از عمل‌ های کم تهاجمی است. در این عمل‌ ها، پزشک وسیله‌ ای را در مجرای ادرار یا مقعد بیمار قرار می‌ دهد تا بافت‌ های اضافی پروستات را نابود کند و یا مجرای ادرار را بازتر کند.

جراحی

اگر دارو و عمل‌ های کم تهاجمی نتوانند علائم بزرگی پروستات (BPH) را بهبود بخشند، پزشک جراحی را پیشنهاد خواهد کرد. همچنین ممکن است بیمار در صورت تشدید علائم و بروز مشکلات نیز نیازمند جراحی باشد.

نگهداری و پرستاری از سالمند مبتلا به BPH در خانه سالمندان


نگهداری و پرستاری از سالمند مبتلا به BPH در خانه سالمندان

سالمندان مبتلا به BPH به منظور جلوگیری از پیشرفت این عارضه، به مراقبت‌های ویژه‌ای نیاز دارند. در خانه سالمندان، پرستار سالمند طبق دستور پزشک اقدامات لازم را به منظور بهبود شرایط بیمار و پیشگیری از بروز این عارضه در نظر می‌ گیرد. همچنین در برنامه غذایی سالمند مبتلا به BPH، پرهیزهای غذایی و موارد ضروری در نظر گرفته می‌ شود.

کنترل بزرگی پروستات در خانه‌ سالمندان

تغییرات سبک زندگی می‌ توانند در کنترل برخی از علائم BPH مؤثر باشند. در خانه‌ سالمندان برخی از روش‌ هایی که پرستاران استفاده خواهند کرد عبارتند از:

  • کنترل استرس
  • ترک سیگار
  • اجتناب از مصرف نوشیدنی‌ها در عصر برای جلوگیری از نیاز به ادرار در شب
  • تخلیه‌ی کامل مثانه در زمان ادرار کردن
  • انجام ورزش‌های کف لگن
  • در صورت امکان اجتناب از مصرف داروهایی که باعث تشدید علائم می‌شوند، مانند: آنتی‌هیستامین‌ها، داروهای مدر (دیورتیک‌ها) و داروهای ضداحتقان
  • انجام تمرینات مثانه
  • کاهش میزان مصرف مایعات به 2لیتر در روز
  • مصرف فیبر بیشتر برای جلوگیری از یبوست، چون این مشکل باعث بدتر شدن علائم BPH خواهد شد.
  • داشتن رژیم غذایی سالم و کم‌چرب و کاهش مصرف غذاهای تند و پر ادویه

اگر این تغییرات سبک زندگی مؤثر نباشند، پزشک دارو یا جراحی را توصیه خواهد کرد.

غذاهای مجاز برای سالمند مبتلا به BPH در خانه سالمندان

رژیم غذایی سرشار از میوه‌ ها، سبزیجات و روغن‌ های سالم، باعث محافظت از پروستات می‌ شود. مواد غذایی خاصی که برای پروستات مفیدند عبارتند از:

  • سالمون: سالمون سرشار از روغن‌ های سالم است که شامل اسید چرب امگا-3 می‌ باشد که می‌ تواند به کاهش و جلوگیری از تورم در بدن کمک کند.
  • گوجه فرنگی: گوجه فرنگی سرشار از لیکوپن است که آنتی اکسیدانی مفید برای سلول‌های غده‌ی پروستات است. پختن گوجه فرنگی، مثلاً برای سس یا سوپ، کمک می‌کند تا لیکوپن آن آزاد شود و برای مصرف در بدن آماده‌تر باشد.
  • توت‌ها: توت‌ فرنگی منبع غنی آنتی‌ اکسیدان است که باعث دفع رادیکال‌ های آزاد از بدن خواهد شد.
  • کلم بروکلی: کلم بروکلی سرشار از ماده‌ی شیمیایی به نام سولفورافن است که سلول‌های سرطانی را از بین می‌ برد و باعث سلامت پروستات می‌ شود.
  • آجیل: مغزها سرشار از روی (زینک) هستند که یک ماده‌ی معدنی کمیاب است. روی با غلظت زیاد در پروستات وجود دارد و گفته می‌ شود که باعث تعادل هورمون تستوسترون خواهد شد.
  • مرکبات: پرتقال، لیمو و گریپ‌ فروت سرشار از ویتامین C هستند که باعث محافظت از غده‌ی پروستات خواهد شد.
  • سیر و پیاز: سیر و پیاز افزودنی‌های سالم در اکثر رژیم‌های غذایی هستند.

غذاهای غیرمجاز برای سالمند مبتلا به BPH در خانه سالمندان

غذاهای غیرمجاز برای سالمند مبتلا به BPH در خانه سالمندان

رژیم غذایی سالم برای بزرگی پروستات، فقط محدود به مصرف غذای خوب نیست؛ باید از مصرف غذاهایی که برای پروستات مضرند هم اجتناب شود. برخی از غذاهایی که نباید مصرف شوند عبارتند از:

  • گوشت قرمز: عدم مصرف گوشت قرمز به سلامت پروستات کمک می‌ کند. در واقع گفته می‌ شود که مصرف روزانه‌ گوشت قرمز خطر بزرگ شدن پروستات را 3 برابر افزایش می‌ دهد.
  • لبنیات: همانند گوشت، مصرف مرتب لبنیات هم باعث افزایش خطر ابتلا به بزرگی پروستات(BPH) خواهد شد. قطع یا کاهش مصرف کره، پنیر و شیر باعث کاهش علائم BPH خواهد شد.
  • کافئین: کافئین مدر است و باعث افزایش میزان، دفعات و ضرورت ادرار کردن در فرد خواهد شد. قطع مصرف قهوه، چای، نوشابه و شکلات، باعث بهبود علائم مربوط به ادرار کردن BPH خواهد شد.
  • سدیم: مصرف زیاد نمک باعث تشدید علائم ادراری ناشی از BPH خواهد شد. داشتن رژیم غذایی دارای سدیم کم با عدم افزودن نمک به غذاها و عدم مصرف غذاهای فرآوری شده برای برخی از مردان مفید خواهد بود.

مشکلات بزرگی پروستات در سالمندان


مشکلات بزرگ شدن پروستات شامل موارد زیر است:

  • ناتوانی ناگهانی ادرار کردن (احتباس ادرار): شاید لازم باشد که لوله در مثانه‌ شما قرار گیرد تا ادرارتان تخلیه شود. برخی از مردان مبتلا به بزرگی پروستات باید برای درمان احتباس ادرار جراحی شوند.
  • عفونت مجرای ادرار (UTIs): عدم توانایی تخلیه‌ کامل مثانه می‌ تواند خطر عفونت مجرای ادرار را افزایش دهد. اگر عفونت مجرای ادرار مرتباً تکرار شود، ممکن است برای خارج کردن بخشی از پروستات لازم باشد تا جراحی شوید.
  • سنگ مثانه: دلیل ایجاد این سنگ‌ها عدم توانایی تخلیه‌ کامل مثانه است. سنگ مثانه می‌ تواند باعث عفونت، التهاب مثانه، خون در ادرار و بسته شدن مسیر ادرار شود.
  • آسیب به مثانه: مثانه‌ ای که کامل تخلیه نشود به مرور زمان منبسط شده و ضعیف می‌ شود. در نتیجه دیواره‌ عضلانی مثانه کاملاً منقبض نمی‌ شود و تخلیه‌ کامل مثانه دشوارتر خواهد شد.
  • آسیب کلیوی. فشار بر مثانه به دلیل احتباس ادرار، می‌ تواند مستقیماً به کلیه‌ ها آسیب برساند یا باعث شود که عفونت مثانه به کلیه‌ ها برسد.

جلوگیری از سرطان پروستات در سالمندان


جلوگیری از سرطان پروستات در سالمندان

در کل پزشکان توصیه می‌ کنند که سالمندان حواسشان به سلامت عمومی خود باشد.

انتخاب رژیم غذایی سالم

انتخاب رژیم غذایی سالمی که کم چرب است و سرشار از میوه و سبزیجات می‌ باشد، باعث کاهش خطر ابتلا به سرطان پروستات خواهد شد.

  • رژیم غذایی کم چربی را برای سالمندان انتخاب کنید.
  • روزانه میوه و سبزیجات بیشتری در اختیار سالمندان قرار دهید.
  • میزان مصرفی روزانه‌ لبنیات را برای سالمندان کاهش دهید.

داشتن وزن مناسب

مردانی که اضافه وزن دارند بیشتر در معرض سرطان پروستات هستند. سالمندانی که اضافه وزن دارند یا چاق هستند، باید وزنشان را کم کنند.

ورزش کردن در اکثر روزهای هفته

سالمندانی که ورزش می‌ کنند کمتر به سرطان پروستات مبتلا می‌ شوند.

سؤالات متداول


چگونه سالمندان می‌ توانند از بروز مشکلات پروستات جلوگیری کنند؟

داشتن رژیم غذایی دوستدار قلب، دارای چربی حیوانی اندک و کربوهیدرات کم عامل کلیدی برای جلوگیری از ابتلا به سرطان است و ورزش، کنترل وزن و کاهش استرس نیز عوامل مهمی هستند. مصرف میوه و سبزیجات حاوی آنتی‌اکسیدان برای محافظت از بدن در برابر عوامل سرطانزا مهم است. سویا و چای سبز برای پروستات بسیار مفید هستند.

اگر بزرگی پروستات داشته باشم چه مواد غذایی نباید مصرف کنم؟

از مصرف 4نوع غذا باید اجتناب کنید تا پروستات سالمی داشته باشید:

  • گوشت قرمز و فرآوری شده
  • لبنیات
  • الکل
  • چربی‌های اشباع

آیا پیاده‌ روی برای پروستات بزرگ شده خوب است؟

رابطه‌ معکوسی بین فعالیت فیزیکی و علائم BPH وجود دارد. مردانی که فعال‌ تر هستند کمتر به BPH مبتلا خواهند شد. حتی فعالیت فیزیکی سبک یا متوسط، مانند پیاده‌ روی منظم با سرعت ملایم، مفید خواهد بود.

سالمندان چگونه می‌ توانند از سرطان پروستات جلوگیری کنند؟

سالمندان می‌توانند با سبک زندگی و رژیم غذایی خود از سرطان جلوگیری کنند:

  1. بهبود رژیم غذایی
  2. وزن مناسب
  3. مرتب ورزش کردن
  4. ترک سیگار و عدم مصرف مشروبات
  5. افزایش میزان ویتامین D

مطالب مرتبط

تماس با ما
×مشاوره در واتساپ