سرطان خون در سالمندان: نگهداری از افراد پیر مبتلا به لوسمی

لوسمی بیشتر در بین افراد 65 تا 74 سال شایع است. روش های درمانی مانند شیمی درمانی و انتقال خون برای بیماران در سنین مختلف انجام میشود.

جدای از درمان، سالمندان مبتلا به لوسمی به مراقبت 24 ساعته نیاز دارند. پرستار سالمند باید به صورت شبانه‌روزی از ایشان مراقبت کند، بر مصرف داروها نظارت و شرایط جسمی و روحی ایشان را تحت نظر داشته باشد.

لوسمی در سالمندان

لوسمی نوعی سرطان است که سلول های خونی را تحت تأثیر قرار میدهد، بنابراین مانند سایر سرطان ها باعث ایجاد تومور نمیشود. لوسمی معمولاً گلبول های سفید خون را تحت تأثیر قرار میدهد.

انواع مختلفی از سرطان وجود دارد. همه ی گونه های لوسمی میتواند افراد در سنین مختلف را درگیر کند، اما برخی از گونه های آن در افراد مسن شایع تر است. همچنین ممکن است تشخیص و درمان لوسمی در افراد مسن نسبت به کودکان یا بزرگسالان جوان مبتلا به سرطان خون متفاوت باشد.

بسته به نوع سرطان و سن سالمند درمان‌های مختلفی همچون شیمی‌درمانی، پیوند سلول‌های بنیادی و دارودرمانی برای درمان بیمار مبتلا به لوسمی وجود دارد. پزشک سالمند بسته به شرایط بیمار بهترین روش درمانی را برای ایشان انتخاب می‌کند.

شایع ترین انواع سرطان خون در افراد مسن کدام است؟

سرطان خون در چهار نوع اصلی وجود دارد. این گونه ها بر اساس اینکه آیا لوسمی به کندی گسترش میابد (لوسمی های مزمن) یا سریع (لوسمی های حاد) و از کجا شروع میشود هستند.

3 نوع اصلی شایع در افراد مسن عبارتند از:

لوسمی میلوئید حاد (AML)

AML در مغز استخوان در گلبول های سفید غیر لنفوسیتی شروع میشود. اغلب به سرعت رشد میکند و گسترش میابد. AML یک گونه شایع لوسمی در افراد مسن است، اما در مقایسه با سایر گونه های سرطان هنوز نسبتاً نادر است. میانگین سن تشخیص حدود 68 سال است و افراد زیر 45 سال به ندرت به AML مبتلا میشوند.

لوسمی لنفوسیتی مزمن (CLL)

CLL در لنفوسیت ها شروع می شود و معمولاً در طول زمان به کندی پیشرفت می کند. این شایع ترین نوع لوسمی در بزرگسالان است. CLL معمولاq در افراد حدود 70 سال تشخیص داده می شود و در افراد زیر 40 سال به ندرت تشخیص داده می شود.

لوسمی میلوئیدی مزمن (CML)

CML زمانی اتفاق میفتد که مغز استخوان شما تعداد زیادی گلبول سفید میلوئیدی تولید کند. CML به کندی رشد میکند. میانگین سن تشخیص 64 سال است و حدود بین نیمی از موارد افراد 65 سال و بالاتر دیده میشود.

AML در افراد مسن شایع تر است چون اغلب به دلیل جهش های ژنتیکی ایجاد میشود. این جهش ها ممکن است در ابتدا باعث سرطان نشوند، اما میتوانند در طول زمان ایجاد شوند و منجر به لوسمی حاد شوند.

افراد مسن بیشتر به لوسمی های مزمن مبتلا میشوند چون معمولاً در مراحل اولیه علائمی ایجاد نمیکنند. این لوسمی به آهستگی رشد میکند و سلول های سرطانی معمولاً با گذشت زمان و با افزایش سن به تدریج ایجاد میشوند. بنابراین لوسمی مزمن بیشتر در افراد مسن تشخیص داده میشود.

علائم سرطان خون در افراد مسن چیست؟

برخی از شایع ترین علائم لوسمی در افراد مسن عبارتند از:

• کاهش وزن
• خستگی
• تعریق شبانه
• از دست دادن اشتها
• ضعف
• تنگی نفس
• کبودی
• رنگ پریدگی
• عفونت های مزمن
• خونریزی مثل خونریزی از بینی یا لثه
• تورم یا احساس پری شکم
• درد مفاصل و استخوان
• بزرگ شدن غدد لنفاوی

شما باید به این نکته دقت کنید که لوسمی مزمن ممکن است تا مدت ها بعد علائمی را نشان ندهد.

پرستار سالمند در خانه سالمندان، به صورت 24 ساعته از سالمند مراقبت می‌کند و ایشان را تحت نظر دارد. در صورت بروز هرگونه علائم مشکوک به سرطان خون، پرستار بلافاصله با پزشک سالمند تماس گرفته و موارد لازم را به ایشان گزارش می‌دهد.

نگهداری و پرستاری از سالمند مبتلا به سرطان خون در خانه سالمندان

در مراکز خانه سالمندان، بهیار سالمند آموزش‌های لازم را به منظور مراقبت و پرستاری از سالمند مبتلا به سرطان خون از قبل دریافت کرده است. بهیار سالمند به صورت 24 ساعته حالات و شرایط جسمی بیمار را تحت نظر داشته و در صورت نیاز، موارد لازم را به اطلاع پزشک سالمند می‌رساند.

وظایف پرستار سالمند مبتلا به سرطان خون کدامند؟

مراقبت 24 ساعته از بیمار

قبل از هر چیز لازم است پرستار در مورد بیماری، نحوه پیشرفت آن و پروسه درمانی اطلاعات لازم را داشته باشد. پرستار سالمند، لازم است طبق برنامه درمانی بیمار اقدامات لازم را انجام دهد، از ایشان پرستاری کند و در صورت بروز علائم مشکوک بلافاصله با پزشک سالمند تماس بگیرد.

مراقبت از بیمار به منظور جلوگیری از بروز عفونت

بیماران سرطانی که شیمی درمانی میکنند بیشتر در معرض خطر ابتلا به عفونت ها (مانند ذات الریه یا آنفولانزا) قرار دارند چون شیمی درمانی گلبول های سفید خون را که با عفونت مبارزه میکنند همراه با سلول های سرطانی از بین میبرد.

بیمار مبتلا به سرطان خون بیشتر در معرض خطر قرار دارند چون گلبول های سفید تولید شده در مغز استخوان به درستی رشد نمیکنند. علائم شایع عفونت میتواند شامل تب، گلو درد یا درد شکم باشد. به طور معمول مبتلایان ممکن است دچار گیجی و سایر علائمی که نشان دهنده عفونت هستند شوند.

به منظور مراقبت از سالمند مبتلا به سرطان خون، پرستار سالمند باید مرتباً دست‌هایش را بشوید و برای خود و بیمار از ماسک محافظ استفاده کند. بدین‌ترتیب احتمال بروز عفونت در بیمار کاهش خواهد یافت.

تنظیم پیک لاین

برای سالمندانی که تحت شیمی درمانی قرار میگیرند و دارای پیک لاین یا کاتتر هیکمن ( یک پورت داخل وریدی) هستند مهم است که پرستاران سالمندان پانسمان هایی که محل لاین را میپوشانند را به طور متناوب تعویض کنند. پرستار باید مراقبت باشد که این ناحیه خیس نشود چون میتواند باعث ایجاد عفونت شود. همچنین پرستار باید مراقب  علائم عفونت مانند حساسیت یا قرمزی در این ناحیه یا حتی تب باشد.

پرستار سالمند در صورت بروز درد، تورم و قرمزی در بیمار مبتلا به لوسمی، باید سریعاً با پزشک متخصص تماس گرفته و موارد لازم را به اطلاع ایشان برساند.

کنترل عوارض جانبی شیمی درمانی

پرستار سالمند میتواند با راه کارهایی برای کنترل عوارض جانبی، شیمی درمانی را برای بیماران تحمل پذیر کند.

به عنوان مثال با وجود اینکه کم اشتهایی یک عارضه شایع است پرستار میتواند به بیمار کمک کند تا به اندازه کافی غذا و نوشیدنی سالم مصرف کند.

کم آبی بدن میتواند باعث بدتر شدن حالت تهوع شود و وضعیت بیمار را بدتر کند که متوقف کردن آن کار دشواری است.

همچنین اگر اسهال به خوبی مدیریت نشود میتواند از کنترل خارج شود. تشویق بیماران مسن به مصرف داروهای ضد اسهال در صورتی که پزشک برای آنها تجویز کرده باشد به بیمار کمک میکند.

پرستار سالمند باید در طول روز رژیم غذایی سالمند را در نظر داشته باشد. از ایشان بخواهد آب کافی مصرف کند تا عوارضی همچون حالت تهوع بهبود یابد. همچنین پرستار سالمند می‌تواند به جای 3 وعده غذایی، ترتیبی دهد که بیمار 5 یا 6 وعده غذایی در طول روز داشته باشد؛ چرا که خوردن غذای زیاد در یک وعده غذایی حالت تهوع را شدیدتر می‌کند.

تشویق به فعالیت های بدنی

ورزش برای بیماران مبتلا به سرطان خون احتمالاً مهم نیست، اما بهتر است سالمندان را تشویق کنید تا با راه رفتن و فعال ماندن از نظر بدنی قوی بمانند.

پرستار سالمند به منظور حفظ توانایی در بیمار باید ایشان را تشویق به فعالیت‌های بدنی و پیاده‌روی کند. دوش گرفتن تا حد زیادی در ایجاد حال خوب در بیمار تأثیر خواهد داشت. همچنین پیاده‌روی برای مدت 5 تا 10 دقیقه(2 یا 3 بار در روز) می‌تواند به ایشان در حفظ قوای بدنی و ایجاد انگیزه کمک کند.

سؤالات پرتکرار

علائم سرطان خون در سالمندان چیست؟

برخی از علائم شایع لوسمی درسنین 65 سال و بالاتر میتواند شامل موارد زیر باشد:

• کاهش وزن ناگهانی
• تورم غدد لنفاوی
• احساس خستگی یا ضعف
• کبودی یا خونریزی
• تنگی نفس
• تب یا تعریق شبانه

شایع ترین نوع لوسمی در سالمندان کدام است؟

لوسمی مزمن میلوئیدی (CML) نوعی سرطان است که گلبول های سفید خون را تحت تأثیر قرار میدهد و در طول سالیان متمادی به آهستگی پیشرفت میکند. این بیماری در هر سنی ممکن است ایجاد شود اما بیشتر در افراد مسن 60 تا 65 سال شایع است.

بیماران مبتلا به لوسمی باید از مصرف چه غذاهایی در خانه سالمندان پرهیز کنند؟

بهتر است از مصرف غذاهایی که باعث تشدید عوارض جانبی درمان سرطان خون میشود پرهیز کنند:

• غذاهایی سرشار از فیبر یا قند
• غذاهای چرب یا سرخ شده
• غذاهایی خیلی گرم یا خیلی سرد
• فرآورده های لبنی
• غذاهایی ادویه دار
• کافئین
• آب سیب